طبقه بندی دارایی های ثابت

طبقه بندی و دسته بندی دارایی های ثابت

دارایی های ثابت به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که در روال عادي عمليات واحد تجاري بكار می‌رود و تا سال‌های متمادي دستيابي به اهداف شرکت را فراهم می‌نماید و به دو گروه عمده دارایی های ثابت مشهود و نامشهود تفكيک می‌شوند. یکی از مهم ترین مشکلاتی که کاربران در زمان استقرار و پیاده سازی سیستم  دارایی ثابت با آن مواجه می باشند، تشخیص طبقه دارایی است. در این نوشتار در ابتدا به تشریح ویژگی های هر نوع دارایی(اموال و دارایی بلند مدت) اشاره می شود. سپس به ویژگی های دارایی ثابت مشهود اشاره می شود.

بخش اول؛ دارایی های ثابت مشهود

اين گروه از دارایی‌ها اقلامي نظير زمين، ساختمان، تأسیسات، وسائط نقليه، ماشين آلات و تجهيزات، اثاثیه و منصوبات، ابزار آلات و اقلام سرمايه اي نزد انبار را در بر مي گيرد. توصیفات مرتبط با هر دسته بندی به شرح زیر است:
1-1 زمين: زمين به آن نوع دارايي ثابت مشهود اطلاق می‌شود که در تملك شرکت بوده و می‌توان بر روي آن اقدام به احداث و بر پايي دارایی‌های ثابت مشهود ديگري نمود.
1-2 ساختمان: ساختمان به آن نوع دارايي اطلاق می‌شود که از ديوارهاي اطراف و سقف تشكيل گرديده و در ساخت آن از مصالح ساختماني استفاده شده باشد. به نحوی که از آن بتوان به عنوان پوششي جهت حفاظت از ماشين آلات تأسیسات، مواد و محصول، انجام خدمات، تعميرات، سكونت و به طور کلی براي هر گونه فعاليتي که با موضوع شرکت مرتبط باشد، استفاده نمود.
1-3 تاسیسات:  تأسیسات، دارایی‌های ثابت مشهود غير منقولي است که امكانات و تسهيلات لازم را در شرکت جهت امكان فعاليت اعم از توليدي و يا پشتيباني و رفاهي، مهيا می‌سازد. از قبيل :
تأسیسات برق و برق رساني : تأسیسات مورد استفاده در توليد و انتقال نيروي برق مانند دستگاه‌های مولد برق ( ژنراتورها) تابلوهاي برق، خطوط انتقال نيرو، ترانسفورماتورها و ......
تأسیسات آب و فاضلاب: تأسیسات مورد استفاده در امر ذخيره، نگهداري و انتقال آب و همچنين فاضلاب، چاه، موتور پمپ، مخازن و شبكه آب‌رسانی از طريق لوله، کانال‌های آب‌رسانی و فاضلاب، دستگاه‌های آب شيرين آن و....
تأسیسات حرارتي و تهويه: تأسیسات مورد استفاده جهت ايجاد گرمايش و يا تهويه هوا مانند شوفاژ و موتور خانه، چيلر، مخازن سوخت، فن، هواکش و....
تأسیسات سرد خانه: تأسیسات مورد استفاده جهت نگهداري محصولات و يا هر نوع مواد فاسد شدني ديگري که بايستي در محيط سرد نگهداري شوند.
تأسیسات مخابراتي: تأسیسات مورد استفاده در جهت ايجاد ارتباطات اعم از تلفني و راديويي از جمله دستگاه‌های بي سيم ، دکل‌های محمل و پایه‌ها، مراکز تلفن و ...
سيستم اعلام و اطفاء حريق: تأسیسات مورد استفاده به منظور جلوگيری از ايجاد حريق و افزایش ضريب ايمنی در ساختمان‌ها و يا انبارها.
تأسیسات مورد استفاده جهت تأمین و انتقال گاز از قبيل :خطوط انتقال، شيرهای فشار شکن ، مخازن و...
1-4وسائط نقليه: هرگونه وسيله اي که توسط قوه محرکه نصب شده در آن، حرکت نموده و از آن براي جابجايي و حمل بار و يا سر نشين استفاده شود، تحت عنوان وسائط نقليه طبقه بندي می‌گردد. مانند : سواري، وانت، جيپ، اتوبوس، ميني بوس، موتورسيكلت، کامیون، تانكر و تريلي (اعم از سرد خانه دار ، تانكر دار ، باري و .... )
1-5 ماشین آلات: به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که جهت تعمير و راه اندازي ساير دارایی‌ها و يا انجام خدمات گوناگون در محيط کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و وجودشان موجب تسهيل در روند فعاليت شرکت می‌شود. از قبيل انواع ترازوها و باسکول‌ها، ماشين نقش تمبر، چسب زني و نظاير آن.
1-6 اثاثیه و منصوبات: اثاثیه عبارت از دارایی‌های منقولي است که به طور مستقيم در عمليات توليد و به طور کلی فعاليت اصلي شرکت مشارکت نداشته ليكن به عنوان وسايل ضروري جهت انجام امور اداري، دفتري، رفاهي و .... بكار گرفته می‌شود به طور مثال : ميز، صندلي، وسايل ارتباطي، ماشین‌های اداري، وسايل بايگاني و ....
1-7: ابزارآلات: ابزارآلات به دارایی‌های منقول کارگاهی اطلاق می‌شود که در روند عمليات توليد و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد، لكن در امر توليد مستقيماً نقش ندارد و به عنوان بخشي از تجهيزات کارگاهی تلقي نمی‌شود از قبيل آچار، چكش، بيل و کلنگ، مته برقي، فورغون، دستكش و ماسك، سطل و ساير وسايل از اين قبيل. این‌گونه اقلام اغلب در معرض خسارت، سرقت و شكستگي قرار دارد.

بخش دوم؛ دارایی‌های ثابت نامشهود

در رابطه با حق به يك دارايي غير پولي و فاقد ماهيت عيني اطلاق شده و معمولاً استفاده از دارایی‌های عيني ايجاد می‌شوند. مانند حق امتیاز (آب، برق، گاز، تلفن)، حق اختراع، سر قفلي و نرم افزارها

بخش سوم معيار هاي شناخت دارایی‌های ثابت مشهود

حال که با انواع دارایی آشنا شدیم، نوبت آن است که بدانیم زمانی که با یک دارایی مواجه میشویم، چگونه آن را به عنوان دارایی ثابت در نظر بگیریم. يك قلم دارايي ثابت مشهود زماني به عنوان دارايي شناسايي می‌شود که:

✍ بهاي تمام شده دارايي براي شرکت ، به گونه اي اتكاپذير قابل اندازه گيري باشد.
✍ داراي عمر دائمي يا نسبتاً طولاني (الزاماً بيش از يك سال) و منافع آتي قابل اندازه گيري باشد.
✍داراي موجوديت عيني باشد.
✍ براي توليد يا عرضه کالا و خدمات ، اجاره به ديگران يا مقاصد اداري ، توسط واحد تجاري نگه داشته شده است و در عمليات شرکت به طور موثر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
✍ به قصد بهره برداري مداوم و بيش از يك دوره مالی خريداري يا ساخته شده باشد.
✍ فروش آن در دوره عادي عمليات تجاري مورد نظر نباشد.
✍ به قصد سرمايه گذاري خريداري نشده باشد.
✍ ارزش آن‌ها از حد نصاب تعيين شده طبق ضوابط شرکت کمتر نباشد.

دارایی‌هایی که به قصد سرمايه گذاري يا فروش تحصيل شده باشد جداگانه و بنا به مورد تحت عنوان سرمايه گذاري يا موجودی‌ها در حساب‌های مالی شرکت ثبت می‌شود .